Festiwale i nagrody
Relacja
OFF PLUS CAMERA: Niezależna Ameryka w Krakowie
/ 08-05-2014 09:54
W Krakowie obejrzeliśmy czerpiący garściami z tradycji amerykańskiego kina niezależnego film z sekcji – nomen omen – Amerykańscy Niezależni, "Soft in the Head" w reżyserii Nathana Silvera.
Myszkin z Nowego Jorku ("Soft In the Head", reż. Nathan Silver)
"Soft In The Head" Nathana Silvera to przykład amerykańskiego kina niezależnego czerpiącego z samych fundamentów tego nurtu. Roztrzęsiona kamera, wrażenie rozimprowizowania, szarpana fabuła, w tle Nowy Jork. Nazwisko Johna Cassavetesa to pierwsza rzecz, jaka przychodzi do głowy w trakcie oglądania filmu. Twórca "Twarzy" i "Cieni" potrafił jednak poskromić chaotyczną formę i wycisnąć z niej intensywne, ale zarazem skromne opowieści. Silver – niekoniecznie.
Jego film to fabuła, ale o silnym komponencie dokumentalnym; szczególny reportaż z tego, co wydarzyło się na planie. Metoda Silvera polegała na improwizowaniu na zadany temat; scenariusz istniał jedynie jako zarys fabuły, dialogi powstawały na bieżąco. Aktorzy grają więc postacie zbliżone do siebie samych. Wszystkie wątki spina osoba Natalii (Sheila Etxeberría), która dryfuje między pozostałymi bohaterami. Poznajemy ją w momencie agresywnego zerwania z zazdrosnym chłopakiem. To dziewczyna wydaje się być ofiarą, ale z czasem odkrywamy, że jej największym wrogiem jest właśnie ona sama. Autodestrukcyjna kobieta stanowi jednak również zagrożenie dla innych. Wprowadza zamęt w domu koleżanki, flirtując z jej upośledzonym (a może po prostu chorobliwie aspołecznym?) bratem. Kiedy trafi do prowadzonego przez empatycznego Maury'ego (Ed Ryan) prywatnego schroniska dla bezdomnych, również nie skończy się to dobrze.
Silver prezentuje nam galerię pokiereszowanych przez życie ludzi, niezdolnych do sprawnego funkcjonowania, pożeranych przez własne neurozy, wady i kolejne przeciwności losu. To jakieś potworne zaplecze Ameryki, która jawi się tu jako zagłębie biedy, chorób psychicznych i ogólnej beznadziei. Reżyser celuje w behawiorystyczny efekt: jesteśmy jedynie bezradnymi świadkami ich działań, bez dostępu do motywacji, przyczyn, powodów. Nie stanowiłoby to dużego problemu, gdyby Silver pożyczył od Cassavetesa więcej niż tylko styl. Autor "Kobiety pod presją" przeplatał bowiem niezwykle intensywne sceny dramatycznych erupcji sekwencjami nieatrakcyjnego, codziennego życia. Praktyka ta nadawała jego filmom realistycznej świeżości, ale była wyrazem respektowania odwiecznych reguł dramaturgii. Emocje trzeba dawkować, nie można cały czas nadawać do widza z wysokiego C. A w "Soft In the Head" zagęszczenie kolejnych konfrontacji między bohaterami jest zdecydowanie zbyt duże: kłótnia goni kłótnię, konflikt goni konflikt. Postacie nie mają czasu pooddychać, nabrać powietrza między kolejnymi starciami. Podobny przesyt dotyczy samych groteskowo przerysowanych bohaterów: pary hiperortodoksyjnych Żydów, ekscentrycznych lokatorów mieszkania Maury'ego i oczywiście samej Natalii. Tylko krzykliwe detale, żadnych niuansów. Silver chce nas poruszyć, ale rysuje karykaturę.
Szkoda, bo reżyser ma ewidentny talent do inscenizacji i prowadzenia – w większości nieprofesjonalnych! – aktorów. Postacie – nawet jeśli wyolbrzymione – żyją, oddychają, są wiarygodne. Silver jednak nie zatrzymuje się na skromnym, cassavetesowskim realizmie i dość efekciarsko szpikuje swoją opowieść kontekstami. Sam powołuje się zresztą na inspirację "Idiotą" Dostojewskiego: Maury ma być jego księciem Myszkinem. Nie brakuje też ciężkawych tropów religijnych: w którymś momencie gdzieś tam rysuje się konflikt na linii judaizm-chrześcijaństwo, dostajemy również kompozycję piety… Nic się tu jednak nie klei, kolejne pomysły wydają się rzucane o ścianę w nadziei, że któryś się zaczepi. Nawet jeśli nie wszystkie te pretensje leżały w intencji autora, to jednak napatoczyły się przed kamerę. Cóż.
Myszkin z Nowego Jorku ("Soft In the Head", reż. Nathan Silver)
"Soft In The Head" Nathana Silvera to przykład amerykańskiego kina niezależnego czerpiącego z samych fundamentów tego nurtu. Roztrzęsiona kamera, wrażenie rozimprowizowania, szarpana fabuła, w tle Nowy Jork. Nazwisko Johna Cassavetesa to pierwsza rzecz, jaka przychodzi do głowy w trakcie oglądania filmu. Twórca "Twarzy" i "Cieni" potrafił jednak poskromić chaotyczną formę i wycisnąć z niej intensywne, ale zarazem skromne opowieści. Silver – niekoniecznie.
Jego film to fabuła, ale o silnym komponencie dokumentalnym; szczególny reportaż z tego, co wydarzyło się na planie. Metoda Silvera polegała na improwizowaniu na zadany temat; scenariusz istniał jedynie jako zarys fabuły, dialogi powstawały na bieżąco. Aktorzy grają więc postacie zbliżone do siebie samych. Wszystkie wątki spina osoba Natalii (Sheila Etxeberría), która dryfuje między pozostałymi bohaterami. Poznajemy ją w momencie agresywnego zerwania z zazdrosnym chłopakiem. To dziewczyna wydaje się być ofiarą, ale z czasem odkrywamy, że jej największym wrogiem jest właśnie ona sama. Autodestrukcyjna kobieta stanowi jednak również zagrożenie dla innych. Wprowadza zamęt w domu koleżanki, flirtując z jej upośledzonym (a może po prostu chorobliwie aspołecznym?) bratem. Kiedy trafi do prowadzonego przez empatycznego Maury'ego (Ed Ryan) prywatnego schroniska dla bezdomnych, również nie skończy się to dobrze.
Silver prezentuje nam galerię pokiereszowanych przez życie ludzi, niezdolnych do sprawnego funkcjonowania, pożeranych przez własne neurozy, wady i kolejne przeciwności losu. To jakieś potworne zaplecze Ameryki, która jawi się tu jako zagłębie biedy, chorób psychicznych i ogólnej beznadziei. Reżyser celuje w behawiorystyczny efekt: jesteśmy jedynie bezradnymi świadkami ich działań, bez dostępu do motywacji, przyczyn, powodów. Nie stanowiłoby to dużego problemu, gdyby Silver pożyczył od Cassavetesa więcej niż tylko styl. Autor "Kobiety pod presją" przeplatał bowiem niezwykle intensywne sceny dramatycznych erupcji sekwencjami nieatrakcyjnego, codziennego życia. Praktyka ta nadawała jego filmom realistycznej świeżości, ale była wyrazem respektowania odwiecznych reguł dramaturgii. Emocje trzeba dawkować, nie można cały czas nadawać do widza z wysokiego C. A w "Soft In the Head" zagęszczenie kolejnych konfrontacji między bohaterami jest zdecydowanie zbyt duże: kłótnia goni kłótnię, konflikt goni konflikt. Postacie nie mają czasu pooddychać, nabrać powietrza między kolejnymi starciami. Podobny przesyt dotyczy samych groteskowo przerysowanych bohaterów: pary hiperortodoksyjnych Żydów, ekscentrycznych lokatorów mieszkania Maury'ego i oczywiście samej Natalii. Tylko krzykliwe detale, żadnych niuansów. Silver chce nas poruszyć, ale rysuje karykaturę.
Szkoda, bo reżyser ma ewidentny talent do inscenizacji i prowadzenia – w większości nieprofesjonalnych! – aktorów. Postacie – nawet jeśli wyolbrzymione – żyją, oddychają, są wiarygodne. Silver jednak nie zatrzymuje się na skromnym, cassavetesowskim realizmie i dość efekciarsko szpikuje swoją opowieść kontekstami. Sam powołuje się zresztą na inspirację "Idiotą" Dostojewskiego: Maury ma być jego księciem Myszkinem. Nie brakuje też ciężkawych tropów religijnych: w którymś momencie gdzieś tam rysuje się konflikt na linii judaizm-chrześcijaństwo, dostajemy również kompozycję piety… Nic się tu jednak nie klei, kolejne pomysły wydają się rzucane o ścianę w nadziei, że któryś się zaczepi. Nawet jeśli nie wszystkie te pretensje leżały w intencji autora, to jednak napatoczyły się przed kamerę. Cóż.
Pobierz aplikację Filmwebu!
Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
