W tym rankingu przypominamy o tytułach, które pokazują Stolicę Apostolską z różnych perspektyw – zarówno historycznych, jak i gatunkowych. Watykan, niedostępny dla wszystkich ośrodek gigantycznej władzy, kryje w sobie wiele tajemnic. To kusząca obietnica, która sprawiła, że wielu twórców zaczęło kreatywnie myśleć o ujęciu tego tematu. Przedstawiamy te najciekawsze próby.
TOP 10: najlepsze filmy i seriale o papieżach i Watykanie
"Papieżyca Joanna" to dramat produkcji niemieckiej oparty na powieści Donny Woolfolk Cross. Autorka odtworzyła podawaną już w XIII wieku historię kobiety, która ukryła swoją płeć i szybko awansowała w hierarchii Kościoła. Według legendy przez dwa lata miała sprawować funkcję papieża. Zagrana przez Johannę Wokalek bohaterka wyróżnia się inteligencją na tle rówieśników. Głód wiedzy sprawia, że chce ona przebrać się za mężczyznę, aby zdobyć wyższe wykształcenie. Musi dokonać wyboru: miłość swojego życia albo pasja. Film Sönke Wortmann miesza wątki romantyczne z aspiracyjnymi, aby stworzyć niezwykłą historię o walce o marzenia. Dzisiaj opowieść o Joannie uznaje się raczej za fikcję literacką, ale nie zmienia to odbioru produkcji.
W "Habemus Papam - mamy papieża" Włoch Nanni Moretti pokazuje początek pontyfikatu w nieco krzywym zwierciadle. Nowo wybrany papież (Michel Piccoli) wygrywa głosowanie pomimo braku wyraźnego poparcia przed jego rozpoczęciem. Sytuacja przerasta kardynała, który nie pojawia się na balkonie papieskim. Do pomocy ze stresem i atakiem paniki zostaje ściągnięty psychoanalityk (zagrany przez reżysera). Tymczasem wyczekujących na papieża wiernych i wścibskie media musi odganiać rzecznik prasowy Watykanu (Jerzy Stuhr). Komediodramat pokazuje niewidzianą stronę instytucji, której podstawią są przecież zwykli ludzie, a nie ich tytuły czy zobowiązania przed światem. Film opowiada o nieprzewidywalnej naturze człowieka w porównaniu z równie skomplikowaną naturą wiary.
Ranking tytułów na temat papiestwa byłby niekompletny bez międzynarodowej produkcji "Karol - człowiek, który został papieżem". Dwuczęściowy film telewizyjny opowiada o życiu Karola Wojtyły od dzieciństwa do momentu wyboru na papieża, a następnie od objęcia urzędu do śmierci. Produkcja trzyma się faktów i z kronikarską dokładnością przedstawia etapy z życiorysu przyszłego Jana Pawła II. Nadaje mu także cech zwykłego człowieka – idealisty walczącego o swoje przekonania. Pomimo trudnego w odbiorze dubbingu filmowych bohaterów film to nadal źródło wiedzy na temat historii jedynego papieża pochodzącego z Polski. W roli głównej Piotr Adamczyk.
Kościół i polityka – dwa światy, które nieustannie się przecinają. To łakomy kąsek dla filmowców. Stworzony w latach 60. dramat "Trzewiki rybaka" adaptuje książkę Morrisa Westa, której fabuła skupia się na osobie papieża w czasie Zimnej wojny. Jego pozycja i moralna wyższość sprawia, że wciela się w rolę mediatora w międzynarodowym konflikcie wielu państw. Cel jest prosty – nie pozwolić światu na otwartą wojnę. Produkcja nie znalazła wielu fanów i okazała się finansową porażką. Była jednak nominowana do dwóch Oscarów. W roli głównej kardynała z Kijowa wybranego głową całego Kościoła wystąpił Anthony Quinn.
Costa-Gavras dostarczył nam jedne z najlepszych thrillerów politycznych w latach 60. "Amen." również dotyczy historycznych zależności, ale dzięki opowieści o jednostce pokazuje skomplikowaną relację, o której najchętniej zapomniałby Kościół. Akcja rozgrywa się w trakcie II wojny światowej i pokazuje kontakty między nazistami i Stolicą Apostolską. Przedmiotem filmu staje się Zagłada, o której plotki słychać nawet w Rzymie. Oficer SS Kurt Gerstein przedstawia nawet dowody na zbrodnie, ale papież Pius XII ignoruje prośby o interwencję. Portret biernej postawy głowy Kościoła nie spodobał się w Watykanie. Twórcy nie mogli nakręcić filmu we wnętrzach, w których na co dzień przebywa papież, zatem zdjęcia powstawały w Bukareszcie i okolicach.
Nieukończona powieść Mario Puzo trafiła na ekrany jako serial stacji Showtime. Historia papieża Aleksandra VI i jego tytułowej familii obejmuje każdy aspekt władzy, którą na przełomie XV i XVI wieku mieli Borgiowie. Przez trzy sezony produkcja opowiadała o próbach utrzymania absolutnego panowania na Italią dzięki pomocy najświętszego wśród grzesznych. Zamiast czwartej serii odcinków serial miały zamknąć dwa filmy telewizyjne, które ostatecznie nie powstały z powodu zbyt wysokich kosztów produkcji. "Rodzina Borgiów" przesiąka brudną walką o prestiż i władzę. Dzięki temu osiąga wiele jako szokujący serial polityczny. W głównego bohatera wcielił się Jeremy Irons, któremu partnerowali m.in. François Arnaud, Holliday Grainger, Sean Harris i David Oakes.
Kaplica Sykstyńska pozostaje jednym z wielkich arcydzieł światowego dorobku kulturalnego. "Udręka i ekstaza" pokazuje długi proces jej powstawania. Amerykański film opowiada o konflikcie między Michałem Aniołem (Charlton Heston) i papieżem Juliuszem II (Rex Harrison) o kształt obrazów i istotę wiary. Adaptacja książki o tym samym tytule stawia naprzeciw siebie dwie potężne figury i każe zmierzyć im się w pojedynku na cierpliwość. Na szczęście widzowie nie są wystawieni na taką próbę, ponieważ historia przyjmuje też funkcję opowieści o całej epoce, z odtworzonym tłem historycznym i scenografią. Podobno konflikt z ekranu przeniósł się poza niego, ponieważ gwiazdy filmu za sobą nie przepadały. Może dlatego ich relacja wypadła tak wiarygodnie. Za kamera twórca "Niepotrzebni mogą odejść" i "Trzeciego człowieka" Carol Reed.
Biskup Lenny Belardo nieoczekiwanie zostaje wybrany na kolejnego papieża, pierwszego Amerykanina w historii Kościoła. Przyjmuje imię Piusa XIII i rozpoczyna swój pontyfikat, wikłając się w obcą mu politykę. Jako pojedyncza osoba musi pogodzić zwaśnione frakcje wewnątrz Watykanu, a w końcu samemu kierować poparciem dla realizacji własnych celów. Twórca "Wielkiego piękna" Paolo Sorrentino pokazuje jak wiekowa instytucja jest w stanie przetrwać, jeśli potrafi dostosowywać się do wymogów współczesnosci. Thriller polityczny z nieoczywistym bohaterem w centrum serialu zyskał popularność wśród widzów. Chwalony był zwłaszcza Jude Law, który podobno zaliczył tu jeden z najlepszych występów w karierze. W kontynuacji "Nowy papież" rolę główną przejmuje John Malkovich.
Włoski weteran Marco Bellocchio bierze na tapet grzechy Kościoła jako instytucji, wpisując je w historyczne tło. Akcja przenosi się do 1858 roku, gdzie żydowskie dziecko zostaje zabrane z domu przez żołnierzy papieża Piusa IX. Według donosu dawnej gosposi jego rodziny przed laty potajemnie ochrzciła chłopca. Tym samym katolik trafia pod skrzydła instytucji wychowującej go na przykładnego sługę. Po drugiej stronie barykady stoją bezbronni rodzice, którzy nie mają możliwości walczyć o sprawiedliwość z potężną organizacją. Piętno chrztu staje się tu przekleństwem rozdzielającym kochającą familię. "Porwany" miał początkowo powstawać pod nadzorem Stevena Spielberga, ale włoski twórca przejął film i stworzył z niego przejmującą opowieść o instytucjonalnym wyzysku. Projekt niesie ze sobą potężny gatunek emocjonalny, dotykający nawet po ponad półtora wieku od prawdziwego wydarzenia.
Nominowany do Oscara film "Dwóch papieży" opowiada o wyjątkowym momencie w historii. W jednym momencie po Watykanie przechadzały się dwie głowy Kościoła – urzędująca i emerytowana. Komediodramat okazuje się kroniką spotkania między panami. W 2012 roku kardynał Bergoglio (Jonathan Pryce) krytykuje papieża Benedykta (Anthony Hopkins), a ten zaprasza go na rozmowę. Pomimo różnic, w walce o dobro wiary, postanawia wyjawić mu prawdę o swojej decyzji zrzeknięcia się tytułu głowy Kościoła. Pomimo odmiennych poglądów i temperamentów obaj starają się współpracować nad wspólnym stanowiskiem, które zapewni ciągłość i pozwoli na niezachwianą wiarę w Kościół. Teologiczna dysputa przybiera formę przyjacielskiej sprzeczki, a w końcu ciepłej, podnoszącej na duchu opowieści.